انسان مونث

در آیه ۳۴ سوره نساء بعد از اینکه می فرماید：الرجال قوامون علی النسا، دو بار فرموده：بما

اغلب مفسران آن را "باء" سببیت در نظر گرفته اند. یعنی مرد به دلیل اینکه فضیلتهایش از زن بیشتر است (قدرت جسمی و عقلی) و به دلیل اینکه به زن نفقه می دهد، پس بر زن قوامیت دارد.

در این سخن توجه به دو نکته لازم است：

۱- فزونی قدرت عقلی مرد نسبت به زن را از کدام آیات می توان استفاده نمود؟ در حالی که شناخت برتری های جسمی اش به تجربیات بشری وابسته است نه اشارات قرآنی، آیا برای شناخت عقل زن نمی توان به تجربیات بشری استناد نمود؟

 از سوی دیگر تاکید آیات قرآن بر این است که اگر فردی پیرو حق نباشد، عقلش کامل نیست. و آسیه همسر فرعون را برای مومنان مثال می زند که با پیروی از حق رستگار می شود و شوهرش به دلیل مقابله با حق گرفتار عذاب.

 آیا عقل به جنسیت وابسته است؟

اگر در تشخیص عقل زن ملاک روایات است که به قول علامه فضل الله آیا برای شناخت عقل زنان باید به سراغ غیب رفت؟

 آیا تجربه ما از حضور زنان در اجتماع و موفقیت های ایشان در عرصه های مختلف برای اثبات توان عقلی ایشان کافی نیست؟

 چرا در تشخیص عقل زنان نیز همانند اثبات قوت جسمی مردان از تجربیات حضور موفق ایشان در عرصه های مختلف استفاده نمی شود؟

۲- اگر زنی با وجود همسر، اما به دلایل مختلف نان آور خانه شد و فضیلت هایش در مدیریت خانه و خانواده بر مرد پیشی گرفت چه؟ آیا باز هم مرد بر زن قوامیت دارد؟ آیا فقط جنس مذکر بودن ملاک قوامیت است، هر چند مرد دو شرط مطرح شده در آیه را نداشته باشد؟

آنچه از آیه برداشت می شود جنسیت مرد برای وی قوامیت نمی آورد بلکه دو دلیلی که در ادامه آیه مطرح شده است باعث می شود وی از این سمت برخوردار گردد.

حال این فرض مطرح می شود که  اگر "باء" را در "بما" "باء" مقابله بگیریم، آیا شرایط عوض می شود؟

یعنی اگر زنی هم آن دو شرط ذکر شده در آیه را داشته باشد، (برتری فضایل بر مرد و پرداخت نفقه خانواده) سمت قوامیت در خانواده را پیدا می کند؟!

استفاده از مطالب با ذکر منبع بلا مانع است.

نفیسه مرادی – کارشناس ارشد معارف قرآن

یک پست پیشنهادی

زن شخصیتی مستقل از همسر